در این نشست زهرا بهروز آذر معاون امور زنان ریاست جمهوری با اشاره به ظرفیت و پتانسیل کمنظیر گروههای مردمی برای حل مشکلات کشور اظهار کرد: من به این باور دارم که مسئلههای واقعی کشور را مردم کشور میدانند و گروههای مردمی هستند که میتوانند برای این مسائل راه حل پیدا کنند. این مشکلات بعضا مشکلاتی هستند که دولت توانایی حل آنها را ندارد و بخش خصوصی نیز تمایلی به ورود به آنها ندارد. بسیاری از این مشکلات مسائلی هستند که قابل اندازهگیری نیستند و فقط مردم هستند که آنها را درک میکنند.
وی با اشاره به همراه و هم مسیر بودن دولت با شرکتهای مردم نهاد ادامه داد: دولت به محض اینکه ببیند راه حل خوبی توسط جامعه مدنی پیدا شده است، تلاش میکند تا در جایگاه رقابت با مردم قرار نگیرد. دولت دوست دارد تا همه راهحلها به مرحله وفاق و عمل برسند و در این مسیر با مردم همراه خواهد بود. امیدواریم این باورهای قلبی تبدیل به دستورالعملهای اجرایی شوند و موانع موجود برای توسعه کسب و کارهای اجتماعی برداشته شود و آرمانها، ایدهها و ارزشهای کارآفرینانه مردم محقق شوند. کارآفرینان اجتماعی میتوانند مشکلات اجتماعی را با راه حلهای خلاقانه از بین ببرند.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در انتها تاکید کرد: امیدواریم در دولت وفاق بتوانیم سازمانهای مردم نهاد را قویتر و پایدارتر از گذشته ببینیم و خوشحالی خود را در دولت از اینکه خدمتگزار این مجموعه هستیم اعلام میکنیم.
جامعه امروز بیش از هر دوره دیگری به کار داوطلبانه و خیرخواهانه نیاز دارد
همچنین دکتر علی ربیعی مشاور ویژه رییس جمهور و وزیر سابق تعاون کار و رفاه اجتماعی با اشاره خاطرنشان کرد: معتقدم که ایران امروز هیچ راه پیشرفتی جز کار جمعی ندارد. کار داوطلبانه هم روی فرد تاثیرگذارست و هم روی جمع. جامعه امروز بیش از هر دوره دیگری به کار داوطلبانه و خیرخواهانه نیاز دارد. هر کسی نیز در این مسیر فعالیت کند قطعا عاشق ایران است و امید است روزی بیاید که هر ایرانی یک داوطلب باشد.
ربیعی در ادامه با تاکید بر رویکرد همکاری دولت و نهادهای مردمی بر اساس نظریه وفاق گفت: وفاق یک نظریه است که به معنای کار با مردم و نهادهای مردمی است که ما معتقدیم میتواند راه حلی برای کشور باشد. ما برنامه داریم که مشکلات نهادهای مردمی را حل کنیم و آنها را ارتقا دهیم. البته ظرفیتهای دولت در لین سالها فرسوده شده است و ظرفیتهایی که در دل مردم وجود دارد به مراتب جذابتر و کارآمدتر است
تنها راه اداره شهر تهران، مشارکت مردم در آن است
همچنین احمد علوی عضو شورای شهر تهران در این نشست با اشاره به ظهور مشکلات جدید در جهان امروز اظهار کرد: هفتهای که در آن قرار داریم هفته بینالمللی داوطلب است. امروز در جهان با بسیاری از موضوعات مواجهیم که در قرنهای گذشته بشریت با آنها مواجه نبود.
وی با اشاره به مشکلات ایجادشده در پی رشد شهرها ادامه داد: رشد بیرویه شهرها مشکلاتی را ایجاد کرد. بلدیهای در گذشته نبود، هرچه جمعیت زیاد شد، دولتها به علت ناتوانی در اداره شهرها به سمت بلدیه رفتند و بلدیه ایجاد شد تا وظایف دولت را در اداره شهر انجام دهد. بلدیه نهایتا به شهرداری در شهر تهران تبدیل شد و از ۶ منطقه به ٢٢ منطقه با جمعیت ساکن ده میلیون رسید.
علوی با تامید بر مشارکت مردم به عنوان تنها راه ممکن برای اداره شهرها گفت: تهران شهری با وسعت بالای چندصد کیلومتر است و درآمد شهرداری و نیروی انسانی آن پاسخگو نیست. تنها راه اداره این شهر، مشارکت مردم در آن است. این تجربه موفقی است که در همه جای دنیا اجرا و موفق شده است.
عضو شورای شهر تهران با اشاره به ورود شهرداری به موضوع شورایاریها گفت: پس از ایجاد مدیریت محله، ستاد توانافزایی شهر تهران و سایر مجموعهها شهرداری به این نتیجه رسید که اگر مشارکت مردم نباشد، نه درآمدها برای اداره شهر کافی خواهد بود و نه شهر به شکل مطلوب اداره خواهد شد. وی در انتها تاکید کرد: کار داوطلبانه فرصت خدمت نیست، فرصت خودسازی است و این توفیقی است که خدا عطا کرده است.
شهرداری تهران باید از سمت تصدی گری به سمت تسهیل گری برود
همچنین سید محمد نقیب سرپرست سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به لزوم ایفای نقش تسهیلگری از سوی شهرداری تهران گفت: شهرداری تهران باید از سمت تصدی گری به سمت تسهیل گری برود و اگر این کار را نکند مرتکب اشتباه بزرگی خواهد شد. سه طرح در حوزه تصمیمسازی با نام شهر نگار در بخش آسیبهای اجتماعی، طرح شهرآفرین و طرح شهریار در نظر گرفته شده که در آنها اتفاقات خوبی رقم خورده است. اتفاق آخر که شهریار نام دارد تمام گروهها، سمنها و ... حول یک محور اجتماعی کنار یکدیگر قرار میدهد.
در ادامه متولی، تسهیلگر سازمانهای مردم نهاد با اشاره به اهداف این برنامه خاطرنشان کرد: در این برنامه داوطلبان درباره فعالیتهای سازمانهای مردم نهاد که در آنها فعالیت میکنند تشریح میدهند و قصه آن را روایت میکنند. این برنامه در راستای انتقال و اشتراکگذاری تجربیات برگزار میشود.
امروز سمنها میتوانند جای خالی احزاب را پر کنند
در ادامه دکتر نحوی نژاد مدیرعامل موسسه خیریه کهریزک گفت: امروز مدیریت حلقه گمشده کشور ماست. امروز سمنها میتوانند جای خالی احزاب را پر کنند. متاسفانه در کشور ما هر کسی در جای نادرست خود به کار گرفته شده است. شهید چمران میگوید تعهد از تخصص مهمتر است، اما کسی که تخصص نداشته باشد از روی تعهد کاری که در آن ماهر نیست را نمیپذیرد.
وی با اشاره به اهمیت انجام کار خیرخواهانه بدون توجه به سوگیریهای سیاسی گفت: حدود ۱۶ سال پیش یک شورای راهبردی در شهرداری تهران با حضور ما ایجاد شد و منجر به اتفاقات بسیار خوبی شد. این شورا فارغ از دیدگاه سیاسی شهردار یا اعضای شورای شهر تشکیل شد. در انجام کار درست و خوب باید اهتمام ورزید و این ارتباطی به جهتگیریهای سیاسی ندارد.
لزوم حمایت از معلولان بر اساس حداقل دستمزد
نحوی نژاد ضمن تاکید بر لزوم ایجاد شرایطی برای جلوگیری از خانه نشین شدن معلولین گفت: در ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولین نوشته شده است که فرد باید حداقل دستمزد شورای عالی کار را دریافت کند. اگر این وضعیت ایجاد نشود، معلول در خانه خواهد ماند. ما نباید شرایطی ایجاد کنیم که معلول خانهنشین شود. وی در نهایت با اشاره به لزوم حفظ شان سازمانهای مردم نهاد اظهار کرد: کهریزک اولین جایی است که کارکنان ما به جای تمام شدن شیفت میخواهند به کار خود ادامه دهند. این تجربه باید در کشور افزایش پیدا کند یا تکرار شود. خوشبختانه برخی از سمنها آنقدر بزرگ هستند که نیازی به کمک دولتی ندارند و تنها میخواهند دولت چوب لای چرخشان نگذارد. از سوی دیگر برخی انقدر کوچک هستند که مجبورند از افراد دولتی تقاضای کمک کنند. نباید شأن سمنها انقدر پایین بیاید.
مهمترین موضوع در بحث داوطلبی نه جذب آنها، بلکه حفظ آنهاست
در ادامه مونا رحمانی مدیرعامل تشکل کنشگران فردا اظهار کرد: مهمترین موضوع در بحث داوطلبی نه جذب آنها، بلکه حفظ آنهاست. آورده ما برای داوطلبان چیست و چقدر به توانمندسازی آنها کمک کرده ایم؟ داوطلبان باید در چرخه جانشین پروری جایگزین ما شوند. در روز جهانی داوطلب باید به این بپردازیم که ما برای داوطلبانی که عمر و دانش و تجربه و ثروت خود را در یک کار خیرخواهانه خرج کرده اند چه کار کرده ایم.
فعالیتهای مردم نهاد در سیستان و بلوچستان
در ادامه دکتر واعظ مهدوی مدیرعامل بنیاد هاسب (همدلان آینده نگر سیستان و بلوچستان) با اشاره به فعالیتهای این بنیاد مردمنهاد گفت: ما با کمک خیرین مدرسهسازی که در سیستان و بلوچستان حضور داشتند، ایده شروع این کار مردمنهاد را ایجاد کردیم. به مرور و پس از چند ماه، ده الی دوازده موسسه خیریه با عنوان همدلان کنار هم جمع شدند و حرکت بزرگتری را سازماندهی کردند. در ادامه ما سمیناری برگزار کردیم که در آن صد موسسه خیریه ذر آن حضور یافتند. فعالیت این موسسات در راستای عدالت اجتماعی و ایجاد بستری برای بهره مندی همه مردم از امکانات زندگی پ تحصیل است.
وی در ادامه با اشاره به فعالیتهای این سمن در حوزه اشتغال گفت: ما توانستیم با سه رویکرد به اشتغال مردم در بنیاد خود کمک کردیم و توانستیم در امر سرمایهگذاری تسهیلگری کنیم. خوشبختانه سازمان تبدیل به یک سمن توسعه محور شده و توانسته جایگاه خوبی پیدا کند. در دنیای امروز، کار داوطلبانه یکی از علائم سلامت ذهنی و سلامت انسانی است که در فرهنگ نوین مدیریتی نیز به عنوان یکی از فاکتورهای شایستگی افراد در زیست اجتماعی تلقی میشود.
همچنین اعظم حاجی یوسفی مدیرعامل موسسه خیریه موعود ایرانیان در این نشست اظهار کرد: در موسسه ما دو دسته از کودکان وجود دارند. دسته اول کودکانی هستند که به جای کار کردن درس میخوانند و ما آنها را جذب میکنیم و پولی که قرار است آن کودک در کار به دست بیاورد را به خانواده آنها پرداخت میکنیم. دسته دوم، کودکانی هستند که هیچ درکی از نداشتن ندارند، آنها از کودکی هر وه خواسته اند برای آنها تامین شده است. به این دلیل، این کودکان نیز پتانسیل درگیری با آسیبهای اجتماعی را دارند؛ لذا در موسسه ما، کودکان بانیان خیر هستند. متاسفانه موسسه ما جزو معدود موسساتی است که در زمینه کار کودکان فعالیت میکند. با این حال، مسئولان همواره در حال نقد عملکرد ما هستند، در حالی که تنها دو اتاق در شهرک اکباتان برای فعالیت در اختیار ما قرار داده اند. نباید دل داوطلبان اینگونه شکسته شود. سمنها پول نمیخواهند، فقط چوب لای چرخشان نگذارید.
همچنین دکتر درمان نماینده بنیاد ابتکار و توسعه نوید با اشاره به پیشینه غنی فعالیت داوطلبانه در ایران اظهار کرد: ما در دورهای از تاریخ در زمینه امر داوطلبانه راه درست را گم کرده ایم. کار داوطلبانه در کشور ما قدمتی به اندازه قدمت یکجانشینی در ایران دارد. در گذشته اصلا کسی نمیتوانست بپذیرد که پول و زمان داشته باشد، اما به کار داوطلبانه نپردازد. نقش حاکمیت در آن زمان وی در ادامه با تاکید بر لزوم نهادینه کردن فرهنگ فعالیت داوطلبانه در کشور گفت: ما باید در سازمانها نظام داوطلبی ایجاد کنیم و به شکل فرایندمحور فعالیت کنیم. نیروهای داوطلب نباید به عنوان نیروی کار رایگان دیده شوند. ترویج فرهنگ داوطلبی اهمیت بیشتری نسبت به مسائل مالی و اقتصادی دارد. ما باید اثر فعالیتهای داوطلبانه را اندازه گیری کنیم و آن را گزارش دهیم. ما باید بر ارزشمند بودن فعالیت داوطلبانه تاکید کنیم و این حس ارزشمندبودن را به آنها منتقل کنیم. حاکمیت نیز باید قوانین را تقویت کند و بتواند از لحاظ مالی و معنوی از آنها حمایت کند. نیروی داوطلب نباید تنها وابسته به یک نهاد و سازمان باشد.
همچنین صاحبان کسبوکار نیز باید کار داوطلبانه را ارزش تلقی کنند تا نیروی جوان و دانشجوی ما انگیزه ورود به این حوزه را پیدا کنند. در نهایت نیز فرهنگ کار داوطلبانه باید در بنیادیترین رکن جامعه یعنی خانواده ترویج داده شود. در این نشست جمعی از داوطلبان با سابقه انجام اقدامات داوطلبانه اجتماعی از تجربیات خود گفتند و ماجرای مخصوص بخود در این مسیر را روایت کردند. همچنین در پایان برنامه از فعالان، نقشآفرینان و پیشکسوتان حوزه کار داوطلبانه و نمایندگان سازمانهای مردمنهاد تقدیر و تشکر به عمل آمد.
گزارش؛ امیر علی بینام، امیر طاها بینام